Τετάρτη 2 Νοεμβρίου 2011

Η επιστροφή της Πολιτικής ως Αξία και ως Σχέδιο


Του Σπύρου Βαζούρα*

Οι τελευταίες πολιτικές και οικονομικές αποφάσεις των ηγετών της Ευρωζώνης για τη διαχείριση του ελληνικού οικονομικού χρέους και η πρόταση του Πρωθυπουργού για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος αποτελούν μερικά ακόμη στιγμιότυπα στην εξέλιξη της τραγωδίας του σύγχρονου Ελληνισμού.

Η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αφού εξάντλησε πολύ σύντομα το πολιτικό της απόθεμα από τη τελευταία λαϊκή ετυμηγορία βρίσκεται τώρα αντιμέτωπη με την κοινωνική αγανάκτηση που ξεχειλίζει και μετατρέπεται σε οργή. Δεν κατάφερε, δυστυχώς, αφού δεν επέλεξε καν να προσπαθήσει, την εμπέδωση ενός κλίματος Κοινωνικής Δικαιοσύνης που θα αποτελούσε την ικανή και αναγκαία συνθήκη για την όποια αποδοχή ενός -τέτοιας ευρείας έκτασης- περιοριστικού οικονομικού προγράμματος και υποχώρησης του βιοτικού επιπέδου ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων.

Οριοθετώντας κάποια κρίσιμα σημεία που οδήγησαν στην αποτυχία των κυβερνητικών επιλογών διακρίνονται: η μη απόδοση ευθυνών σε όσους ιδιοποιήθηκαν άμεσα ή έμμεσα, καλυμμένα ή απροκάλυπτα το δημόσιο πλούτο. Μια ιδιότυπη ασυλία και η επίσημη «παραγραφή» προκάλεσαν και συνεχίζουν να προκαλούν την απλή λογική αλλά και τη κοινή συνείδηση. Επιπλέον, όσοι κέρδισαν την περίοδο της «ανάπτυξης» και των ευρωπαϊκών πακέτων στήριξης δεν κατέθεσαν τώρα το δικό τους ισοδύναμο μερίδιο συνεισφοράς για την υπέρβαση της κρίσης. Οι δυνάμεις της μισθωτής εργασίας επιβαρύνθηκαν ανισοβαρώς, ακόμα και στο εσωτερικό τους π.χ. οριζόντιες μειώσεις αποδοχών.

Η Κυβέρνηση κατάφερε να πείσει ότι δεν διέθετε κανένα αξιόπιστο και σοβαρό σχέδιο –έστω βραχυπρόθεσμο ή έκτακτο – για την αντιμετώπιση της κρίσης με αποφυγή της «αποικιοποίησης» της εθνικής οικονομίας και της «βαλκανιοποίησης» του εργασιακού κόστους.

Η Κυβέρνηση κατάφερε, επίσης, να πείσει τις κοινωνικές δυνάμεις που στήριξαν το ΠΑΣΟΚ από την ίδρυσή του ως σήμερα ότι οι νεοφιλελεύθερες επιλογές της δεν ήταν αποκλειστικό προϊόν της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης στην οποία βρέθηκε η χώρα αλλά αποτέλεσμα οριστικής ιδεολογικής και πολιτικής μετάλλαξης. Οι κοινωνικές δυνάμεις απέσυραν την εμπιστοσύνη τους. Αλλά πολιτικά κόμματα χωρίς κοινωνική αναφορά δεν υπάρχουν, καταρρέουν.

Από την άλλη πλευρά του πολιτικού σκηνικού, η εναλλακτική κυβερνητική, αντιμνημονιακής ρητορικής, πρόταση της ΝΔ στερείται πολιτικής ουσίας αλλά δυστυχώς και σοβαρότητας. Η παραδοσιακή «Αριστερά» στις περισσότερες εκδοχές της βρίσκεται εγκλωβισμένη σχεδόν αυτιστικά σε ιδεοληπτικά προτάγματα χωρίς σύγχρονες απαντήσεις.

Είναι σαφές ότι το πολιτικό σύστημα έχει εξαντλήσει την δεξαμενή των δυνάμεων του κύκλου της Μεταπολίτευσης και μάλιστα με τον πιο οδυνηρό - για τη χώρα – τρόπο. Η «μορφωτική» ανεπάρκεια του πολιτικού προσωπικού, η απομάκρυνση από τη αληθινή Πολιτική, η εκχώρηση ασύμμετρων εξουσιών σε συστήματα οικονομικών και επιχειρηματικών συμφερόντων, η μετεξέλιξη της Δημοκρατίας από συμμετοχική σε τηλεοπτική είναι κάποια από τα κεντρικά στοιχεία που βρίσκονται στο πυρήνα του σημερινού πολυεπίπεδου αδιεξόδου. Τα πολιτικά κόμματα, αδρά χρηματοδοτούμενα, από το κρατικό προϋπολογισμό αναπαράγουν τις δομές τους χωρίς να παράγουν, όπως οφείλουν, προγράμματα, σχέδια, λύσεις. Το πολιτικό προσωπικό δεν αντιλαμβάνεται την Πολιτική ως μνήμη, γνώση, αξία, σχέδιο, πρόβλεψη, προοπτική. Σχεδόν μηχανιστικά, μονοδιάστατα και περιοριστικά, αντιλαμβάνεται τη πολιτική ως διαχείριση κονδυλίων ευρωπαϊκής οικονομικής στήριξης.

Στα πλαίσια μιας τέτοιας πολιτικής άπνοιας το χαρακτηριστικό της «σύγχυσης» λειτουργεί καταλυτικά στη αύξηση της αβεβαιότητας και στην μεγέθυνση του πολιτικού προβλήματος. Τηλεοπτικά παπαγαλάκια και εμποράκοι της δραχμής καταγγέλλουν το πρωί την κυβερνητική πολιτική για καθυστέρηση στις διαρθρωτικές αλλαγές και το βράδυ την κατηγορούν για κοινωνική αναλγησία. Όσοι απαξίωσαν με τη δράση και τη συμπεριφορά τους τις έννοιες του Έθνους και της Πατρίδας εμφανίζονται σήμερα υπέρμαχοι ενός όψιμου «πατριωτισμού». Ένας ιδιότυπος πατριωτισμός που προσπαθεί να συνταιριάξει το αριστερό χέρι υψωμένο σε γροθιά και το δεξί χέρι απλωμένο προς επαιτεία προσπαθεί να βρει ζωτικό χώρο ανάπτυξης. Οπαδοί ποδοσφαιρικών ομάδων που διεκδικούν τη διαγραφή των χρεών της αγαπημένης τους ΠΑΕ με την επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού διαδηλώνουν μαχητικά από κοινού με άνεργους ή απολυμένους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα που διεκδικούν αύξηση των δαπανών κοινωνικής πολιτικής.

Όλα αυτά συμβαίνουν σε ένα αμήχανο πολιτικό τοπίο στο οποίο φαίνεται να υπάρχουν πολιτικά κόμματα αλλά να απουσιάζει η Πολιτική. Η απουσία αυτή είναι ευθύνη των κομμάτων του ιστορικού κύκλου της Μεταπολίτευσης τόσο στη διαδρομή όσο και στην κατάληξή του.

Κανένα δημοψήφισμα είτε εθνικές εκλογές είτε κυβερνήσεις αυτοδυναμίας ή συνεργασίας δεν θα δώσουν ζωτική απάντηση στο πολιτικό πρόβλημα της χώρας αν δεν επιστρέψει η Πολιτική ως Αξία και ως Σχέδιο.

Είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για ένα Σχέδιο - Κίνημα Εθνικής Ανασυγκρότησης, με τις σημερινές αντιστοιχίες του, όμοιο του 1909, ελπίζοντας αυτή τη φορά να προηγηθεί και να αποτρέψει την οικονομική χρεοκοπία της χώρας.

* Αιρετός στο Περιφερειακό Υπηρεσιακό Συμβούλιο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΠΥΣΔΕ) Βοιωτίας. Εκλέγεται με το ψηφοδέλτιο ΠΑΣΚ Εκπαιδευτικών.

Δεν υπάρχουν σχόλια: